Narman İlçesinin Tarihi
Erzurum’un kuzeyinde yer alan Narman, tarihi ve doğal güzellikleriyle zengin bir ilçedir. İlçenin tarihi, MÖ 3000 yılına kadar uzanmaktadır. Narman’ın eski adı “Narma” ya da “Narmana” olarak geçmektedir.
İlçe, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Hititler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Moğollar, Timur İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu gibi birçok devlet, Narman’da hüküm sürmüştür.
Narman’da bulunan tarihi yapılar, bu medeniyetlerin izlerini taşımaktadır. Bunlardan en önemlisi, Narman Kalesi’dir. Kale, ilçenin doğusunda yer almaktadır ve Bizans dönemine aittir. Ayrıca ilçe merkezinde yer alan Narman Şelalesi de, Narman’ın doğal güzelliklerinden biridir.
Narman, ayrıca kültürel açıdan da oldukça zengin bir ilçedir. Geleneksel Narman Halıları, el işi süslemeleriyle ünlüdür ve hala yerel halk tarafından üretilmektedir. İlçede ayrıca, Aşık Sümmani, Aşık Reyhani ve Erzurumlu İbrahim Hakkı gibi önemli ozanlar yetişmiştir.
Narman’ın ekonomisi ise tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçede yetiştirilen tarım ürünleri arasında buğday, arpa, mısır, fasulye, nohut, pancar, patates, domates, biber ve salatalık gibi ürünler yer almaktadır. Hayvancılık ise genellikle küçükbaş hayvancılık olarak yapılmaktadır.
Sonuç olarak, tarihi, doğal ve kültürel zenginlikleriyle dolu olan Narman, Erzurum’un önemli ilçelerinden biridir. Tarihi kalıntıları, doğal güzellikleri ve yerel kültürüyle ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.
Narman İlçesi Tortum ilçesine bağlı bir bucak merkeziyken, 24 Kasım 1952’de belediye statüsü alarak beldeye dönüştü. Narman ilçesinin eski ismi Mamervân idi. Bu isim Osmanlı Devletinin son dönemlerine kadar kullanıla gelmiştir; öyle ki devlet arşivlerinde Hicri 1300’lü yıllara kadar ilçe isminin resmi evraklarda bu şekilde kullanıldığı görülmektedir.
Narman İlçesinin Coğrafi yapısı
Narman ilçesi, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi Bölgelerinin kesişim noktasında Erzurum ilinin kuzeydoğusunda yer alır. 1275 km² yüzölçümüne ve 1650 m rakıma sahip dağlık bir alanda yer almaktadır. Narman İlçesinin Doğusunda Sarıkamış, batısında Tortum, kuzeyinde Oltu, güneyinde ise Horasan Köprüköy ve Pasinler ilçeleri yer almaktadır. Narman ilçesi Erzurum’a 90 km uzaklıktadır. Tarihi seyri içerisinde Narman ilçesi Bizans hakimiyetinde iken “Namurvan – Namervan” olarak adlandırılmıştır. Narman İlçesinde bulunan Narman Peri Bacaları ve Narman Beş Göller ilçenin en önemli doğal güzellikleridir.
Narman İlçesinin İklimi
İlçe yüksek dağların arasında kaldığından iklimi Erzurum’a göre oldukça ılık geçmektedir. Don olayları çok fazla görülmemektedir. Yazları ise sıcak ve Kurak geçmektedir. Yağışlar genellikle ilkbahar aylarında olmaktadır. İlçe Doğu Karadeniz Bölgesinde yer aldığından Karadeniz ikliminin etkileri görülmektedir.
Narman İlçesinin Yıllara Göre Nüfus Dağılımı
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965 | 22.770 | 3.160 | 19.610 |
1970 | 23.926 | 4.249 | 19.677 |
1975 | 24.835 | 4.607 | 20.228 |
1980 | 25.172 | 4.596 | 20.576 |
1985 | 24.989 | 5.254 | 19.735 |
1990 | 25.699 | 6.989 | 18.710 |
2000 | 27.615 | 9.025 | 18.590 |
2007 | 18.277 | 5.064 | 13.213 |
2008 | 18.231 | 5.217 | 13.014 |
2009 | 17.318 | 4.875 | 12.443 |
2010 | 16.837 | 4.989 | 11.848 |
2011 | 16.257 | 4.818 | 11.439 |
2012 | 15.764 | 4.866 | 10.898 |
2013 | 15.336 | 15.336 | veri yok |
2014 | 14.632 | 14.632 | veri yok |
2015 | 14.234 | 14.234 | veri yok |
2016 | 13.774 | 13.774 | veri yok |
2017 | 13.399 | 13.399 | veri yok |
2018 | 13.381 | 13.381 | veri yok |
2019 | 13.326 | 13.326 | veri yok |
2020 | 13.183 | 13.183 | veri yok |
Narman İlçesinin Geçim Kaynağı
İlçe ekonomisi, hayvancılık ve tarıma dayalı olup aile işletmeciliği şeklindedir. Son yıllarda et tavukçuluğu ve peynir üretim çalışmaları da önemli bir artış gözlenmektedir.
Ulaşım
Narman İlçesinin (Köyleri) Mahalleleri
Narman ilçesine bağlı mahallelerin ve köylerin listesi bulunmaktadır:
Mahalleler:
- Alabalık Mahallesi
- Alacayar Mahallesi
- Araköy Mahallesi
- Aşağıyayla Mahallesi
- Başkale Mahallesi
- Beyler Mahallesi
- Boğakale Mahallesi
- Camiikebir Mahallesi
- Camiisağır Mahallesi
- Çamlıyayla Mahallesi
- Çimenli Mahallesi
- Dağyolu Mahallesi
- Demirdağ Mahallesi
- Ergazi Mahallesi
- Gökdağ Mahallesi
- Göllü Mahallesi
- Güllüdağ Mahallesi
- Güvenlik Mahallesi
- Kamişözü Mahallesi
- Karadağ Mahallesi
- Karapınar Mahallesi
- Kışlaköy Mahallesi
- Kilimli Mahallesi
- Koçkaya Mahallesi
- Koyunören Mahallesi
- Kuruçalı Mahallesi
- Mahmutçavuş Mahallesi
- Mercimekli Mahallesi
- Otlutepe Mahallesi
- Pinaryolu Mahallesi
- Samikale Mahallesi
- Sapanlı Mahallesi
- Savaşçılar Mahallesi
- Serinsu Mahallesi
- Seyyid Ali Baba Mahallesi
- Sülüklü Mahallesi
- Sütpınar Mahallesi
- Şehitler Mahallesi
- Şekerli Mahallesi
- Taşburun Mahallesi
- Tellı Mahallesi
- Toygarlı Mahallesi
- Tuzla Mahallesi
- Yanıktaş Mahallesi
- Yoldere Mahallesi
- Yukarıyayla Mahallesi