Bİn Bİr Hatim Geleneği
Erzurum’da Bin Bir Hatim Geleneği 16. yüzyıldan günümüze kadar devam eden toplu halde Kur’an-ı hatmetme geleneğidir. Hatim, Kur’an-ı Kerim’in baştan sonra okunması anlamına gelmektedir. Bu gelenek Pir Ali Baba olarak bilinen âlim bir zattan miras kalmıştır. Pir Ali Baba gördüğü bir rüyanın ardından Erzurum şehrinin kazalardan, belalardan ve doğal afetlerden korunması için bin bir hatim geleneği başlatmıştır. Anlatılan rivayet aşağıdaki gibidir. Pir Ali Baba Dutçu köyünde kendi halinde yaşar, değirmencilik yaparmış. Devrin padişahı gezerken Ali Baba’nın değirmenine uğrar.-İhtiyar Selamünaleyküm der,
Pir Ali Baba:
-Aleykümselam, diye cevap verir. Padişaha gücü nispetinde ikramda bulunur.
Padişah:
-Babacığım ben senden çok memnun kaldım, benden bir muradın var mı? Diye sorar. Pirali Baba önce hiçbir şey istemez.
Padişah ısrar edince:
-Padişahım şu değirmenin suyunu bendinden bana bağışlarsan dünyalar benim olur der.
Padişah:
-Bu kadar suyu ne yapacaksın, diye sorunca
Pir Ali Baba:
-Kırk değirmen yaptıracağım. Memleketimi Allah afatından saklasın diye kırk değirmenin geliriyle her yıl hafızları toplayıp binbir hatim okutacağım, diye cevap vermiş.
Böylece kırk değirmenin suyu Ali Baba’nın değirmenine bağlanmış. Rivayete göre Pir Ali Baba da bunun üzerine binbir hatim geleneğini başlatmıştır. Erzurum’da o günden sonra halen daha devam etmektedir.
