Erzurum’da Bulunan Müzeler Dünyanın en eski medeniyetlerine ev sahipliği yapmış Anadolu’nun önemli merkezlerinden birisi de Erzurum’ dur. MÖ 4000’ li yıllara dayanan tarihi geçmişi hem kültür hem de sanat alanında pek çok miras bırakmıştır. Her biri ayrı bir kitap konusu olacak bu konuları gelin hep beraber öğrenelim.
MÜZELER
Erzurum Arkeoloji Müzesi
Müzenin Tabiat Tarihi Salonu’nda tarih öncesi döneme ait buluntular sergilenmektedir. İlk Çağ’da insan yapısı eserlerin sergilendiği bölümde; Karaz ve Sos Höyüklerinde yapılan arkeolojik kazılarda elde edilen eserler vardır. Bunlarla birlikte Müze’de İlk Çağ dönemine ait Urartu ve Roma-Helen Dönemi’ne ait eserlerinin sergilendiği iki ayrı salon bulunmaktadır.
Erzurum Arkeoloji Müzesi’nde 1918 Ermeni Mezalimini belgeleyen ve Türklere yönelik yapılan katliamları ortaya koyan buluntular Katliam Salonu’nda sergilenmektedir. Sergilenen bu deliller Türklere ait toplu mezar alanlarında yapılan kazılarda elde edilmiştir.
Yakutiye Medresesi Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi
Yakutiye Medresesi 1994 yılından itibaren düzenlenerek Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi haline getirilmiştir. Türk-İslam medeniyetinin yüzyıllar içerisinde meydana getirdiği pek çok eser müzede sergilenmektedir. Tarihi medrese günümüzde bazı sergi ve açılışlara da ev sahipliği yapmaktadır. Bânisine ithafen Hoca Yâkut Medresesi adıyla da anılır. Kaynaklara göre uzun süre, eski Yeniçeri Kışlası’nın yerine 1877-1879’da yaptırılan yeni kışlanın içinde kalmıştır. Yine uzun yıllar top dökümhanesi olarak kullanılan binanın etrafında 1970’li yıllarda askerî birlikler bulunmaktaydı. Taçkapısının üzerindeki tek satırlık Arapça kitâbeye göre medrese, Olcaytu Hudâbende döneminde 710’da (1310-11) Gāzân Han ve Bolugan Hatun’un paralarıyla İlhanlılar’ın Bayburt ve Erzurum vilâyetlerinin emîri Cemâleddin Hoca Yâkut Gāzânî tarafından yaptırılmıştır
23 Temmuz Erzurum Kongre Binası Resim Heykel Müzesi ve Galerisi
Erzurum Kongresi’nin toplandığı bina, Cumhuriyet döneminde Gazi İlkokulu olarak hizmete açılmıştır. Zaman içinde bu bina sırasıyla Yapı Sanat Okulu, Güzel Sanatlar Lisesi ve Sosyal Bilimler Lisesi olarak hizmet vermeye devam etmiştir. Bu dönemde 1960 yılında binanın bir salonu ErzurumKongresi Müzesi olarak düzenlenmiş ve ziyarete açılmıştır. Günümüzde Kongre Binası, Kongre ve Resim Heykel Müzesi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Atatürk Evi Müzesi
Mustafa Kemal Atatürk, Erzurum kongresi için geldiğinde bu konakta kalmıştır. Kongre çalışmalarının büyük bir bölümünü burada planlayan Mustafa Kemal Paşa, iki aya yakın bir süre bu konakta kalmıştır. 1984 yılında Kültür Bakanlığına devredilen konak, Bakanlık tarafından Atatürk Evi Müzesi olarak düzenlenmiş ve hizmete açılmıştır.
Erzurum Eğitim Tarihi Müzesi
1889 yılında, Sultan II. Abdülhamit döneminde açılan Erzurum Lisesi bünyesinde bulunmaktadır. İçerisinde zaman içerisinde okulda kullanılan ve günümüze kadar ulaşan eserler vardır. Bunlar arasında, ders kitapları, haritalar, müzik aletleri, okul yazılı kayıtları bulunmaktadır.
Çat İslam Eserleri Müzesi
Toplam 4000 m² açık ve kapalı alan üzerine kurulmuştur. Çat İslam Eserleri Müzesinde Kâbe örtüleri, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav)’in Sakal-ı Şerif’i ve mukaddes emanetlerden 80’in üzerinde eser bulunmaktadır. Uluslararası hat sanatkârlarının yazmış olduğu Hilye-i Şerif’ler, meşkler, ayetler,17,18 ve 19.yy ait Kur’an-ı Kerim’ler, dua kitapları vardır. Yine Erzurum’a ait tarihi vesikalar, beraatlar, tapu senetleri, mahkeme evrakları, miras defterleri ve Çat ilçesine ait bir de 100 yıllık harita bulunmaktadır.
Erzurum Çifte Minareli Medrese Vakıf Eserleri Müzesi
Yakın zamanda çevre düzenlemesine cidden önem verilmesiyle birlikte daha bi ön plana çıkan taaa atalarımız Selçuklulardan günümüze kadar gelen mesaj niteliğinde oyulmuş ve yontulmuş taşlardan ibaret insana güven veren harika bir yapı. “Korkmayın! Bu vatanda bugün nasıl biz nöbetçiysek, sizin zamanınızda da nöbetimiz devam edecektir” der gibi duruyor, “Burası kıyamete kadar bizim vatanımızdır” diye gürlüyor sanki. 13. yy sonlarında yaptırıldığı söyleniyor zira hakkında bir kitabe yok. İçerisinde birçok oda var. Odalar içinde sergilenen 16. yy ve 20. yy’dan kalma eserler ve bu eserlere ait kısa bilgilendirmelerle ziyaretçiler ağırlanıyor. Ayrıca zemin kata inen bir kabir var. Emin olmamakla birlikte eserin inarını emreden Sultan Alaattin Keykubat’ın kızı Hundi Sultana aitmiş. Giriş ücretsiz.
Çat Belediyesi İslam Eserleri Müzesi
Çat Belediyesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile iş birliği içerisinde Çat ilçemizde kültür ve sanat alanında yeni bir dönem başlatıyoruz!..
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından şu anki durumundan daha güçlü eser desteğiyle güçlendirilmiş olarak yakın bir zaman da hizmete açılacak olan, Çat Belediyesi “Özel İslam Eserleri Müzesini” yirmi beş yıllığına Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis işlemini bugün imzalanan protokolle devredilmiştir.
Çat Belediye Başkanlığı Meclis Salonunda düzenlenen “Çat İslam Eserleri Müzesi” protokol imza törenine, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Bülent Gönültaş, Çat Belediye Başkanı Melik Yaşar, İl Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz, Müze Müdürü Hüsnü Genç ve belediye meclis üyeleri katıldı.
